ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ ԳԱՎԱԹ ԻՍՊԱՆԻԱՅԻ ՖՈՒՏԲՈԼԻ ԳԱՎԱԹ — ամենամյա գավաթային մրցաշար, անցկացվող իսպանական պրոֆֆեսիոնալ ակումբների միջև: Անցկացվում է 1902 թվականից ի վեր, կազմակերպվում է Իսպանիայի Արքայական Ֆուտբոլի Ֆեդերացիայի կողմից:
ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ՝
1902 թվականին Կարլոս Պադրոսն, ով հետագայում դարձավ «Ռեալի» նախագահ, առաջարկեց Ալֆոնսո 13-րդի հանդիսավոր թագադրմանը կցել ֆուտբոլային մրցաշար: Մադրիդյան ակումբի առաջարկին հետևեցին «Բարսելոնան», «Էսպանյոլը», «Բիսկայան» և «Նյու Ֆուտ-Բոլը»: Առաջին իսկ խաղարկության ժամանակ եզրափակչում հաղթեց «Բիսկայան»: Այսպես մեկնարկեց Արքայական գավաթի պատմությունը:
1910 թվականին Իսպանական ֆուտբոլային ակումբների միջև պառակտություն սկսեց: Լարված և թշնամական հարաբերություններն ակումբների միջև պատճառ է հանդիսանում «Իսպանիայի ֆուտբոլի Ֆեդերացիայի» և «Իսպանական ակումբների համախումբ» ֆուտբոլային կազմակերպությունների ստեղծման: 1910 և 1913 թվականներին կազմակերպություններից յուրաքանչյուրը ստեղծեց ֆուտբոլային մրցաշարեր:
1937 թվականին Իսպանիայում քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ, երկրի կառավարությունը ստեղծեց իր սեփական մրցաշարը՝ Ազատ Իսպանիայի Գավաթը (Իսպաներեն՝ Copa de España Libre): Եզրափակչում հանդիպեցին մի քաղաքի թիմեր՝ «Լևանտեն» և «Վալենսիան», ուր «Լևատեն» 1 - 0 հաշվով հաղթեց «Չղջիկներին»: Այս մրցաշարի արդյունքը հայտարարվեց 2007 թվականին՝ Իսպանիայի Արքայական Ֆուտբոլի Ֆեդերացիայի կողմից:
ԳԱՎԱԹԱԿԻՐՆԵՐ՝
Երկու «Copa del Generalísimo», որոնք նվաճվեցին «Ռեալ Սարագոսայի» կողմից՝ 1964 և 1966 թվականներին:
Մրցաշարի ողջ պատմության ընթացքում պատրաստված է եղել 12 գավաթ՝ տարբեր ձևավորումներով: Դրանցից 4-ը Կաատալոնական «Բարսելոնայինն» են, 3-ը «Ատլետիկ Բիլբաոինը», իսկ մեկը՝ Մադրիդի «Ռեալինը»: Այս գավաթները մշտական պահպանության են հանձնվել ակումբների թանգարաններում: Առաջին գավաթը՝ 1902 թվականին հանձնվեց «Բիսկայաին»: Ֆուտբոլային ակումբ «Սևիլյային» 1939 թվականին բաժին հասավ առաջին «Գեներալիսիմուսի գավաթը», Իսկ Իսպանական բանակի գեներալ Ֆրանկոյի մահվանից հետո վերջին ՝ 11-րդ գավաթը նվաճեց Մադրիդի «Ատլետիկոյին»:
ՄՐՑԱՇԱՐԻ ԱՆՎԱՆՈՒՄՆԵՐԸ՝
1902 — Թագադրման Գավաթ (Ալֆոնսո XIII թագավորի գավաթ) 1902—1932 — Արքայական Գավաթ (Copa del Rey) 1932—1936 — Հանրապետության նախագահի մրցանակ (Trofeo Presidente de la II República) 1937 — Ազատ Իսպանիայի գավաթ (Պաշտոնապես հայտարարվել է 2007թ.) 1938 — Գավաթի խաղարկություն տեղի չի ունեցել: 1939—1976 — Գեներալիսիմուսի Գավաթ (Copa del Generalísimo); 1977 - ... — Արքայական գավաթ (Copa del Rey)
ԱՆՑԿԱՑՄԱՆ ԵՂԱՆԱԿ՝
Լա Լիգայի հիմնադրումից առաջ (մինչ 1928 թվական), գավաթային խաղարկությունները ազգային առաջնությունների դեր էին տանում: Թիմերի ընտրությունը կատարվում էր տեղի կամ մարզի ֆուտբոլային ակումբներից: Առաջնության կատարելագործմանը զուգընթաց ստեղծվեց խաղարկության նոր եղանակ՝ Խմբային փուլ:
Մրցաշարին մասնակցում են Պրիմերայի (Բարձրագույն խումբ), Սեգունդայի (Երկրորդ խումբ), Սեգունդա «Բ»-ի (Երրորդ խումբ) և Տերեսերի (Չորրորդ) խմբի բոլոր լավագույն ակումբները:
Խաղարկության վաղ շրջաններում ամենացածր խմբերից ընտրված ակումբները միմյանց հետ դուրս մնալու պայքար են մղում: 1/32, 1/16, քառորդ և կիսաեզրափակիչներում 2 թիմերի միջև անցկացվում է 2 հանդիպում՝ տնական և արտագնա: եզրափակիչն անցկացվում է մեկ խաղով, ընդ որում մարզադաշտը չպետք է պատկանի եզրափակչի մասնակիցներից ոչ-ոքի:
Սկզբում՝ մինչ 2004/05 թվականները մինչև 1/8-րդ եզրափակիչը թիմերի միջև տեղի էր ունենում կարգով ավելի ցածր թիմի մարզադաշտում՝ քառորդ եզրափակչի մասնակիցը որոշվում էր մեկ խաղով: 2005/06 թվականներին Արքայական Ֆուտբոլի ֆեդերացիան որոշում կայացրեց թիմերին հավասար իրավունքներ շնորհել, ինչից դժգոհեցին ցածր խմբերի թիմերը: |